Με εναρκτήρια βάση τη μορφή του άνθους στην τέχνη, ανασκευάζεται και εξελίσσεται ένα αστείρευτο, σημειολογικό «παιχνίδι» ανάμεσα στο μύθο και την πραγματικότητα. Με τις αναπαραστάσεις λουλουδιών, με τα διάτρητα σχέδια σε πολυδιάστατες φόρμες, ο Νίκος Παπαδόπουλος αποτυπώνει στο project “he loves me, he loves me not”, την ποιητική και τη μεταφυσική διάσταση του άνθους με μια νατουραλιστική ευκρίνεια, η οποία «διανθίζεται» από ένα μαγικό, σουρεαλιστικό «κεντημένο» διάκοσμο, περνώντας από το ίδιο το αντικείμενο προς θέαση στη ψευδαισθητική του αναπαράσταση.
Με εναρκτήρια βάση τη μορφή του άνθους στην τέχνη, ανασκευάζεται και εξελίσσεται ένα αστείρευτο, σημειολογικό «παιχνίδι» ανάμεσα στο μύθο και την πραγματικότητα. Με τις αναπαραστάσεις λουλουδιών, με τα διάτρητα σχέδια σε πολυδιάστατες φόρμες, ο Νίκος Παπαδόπουλος αποτυπώνει στο project “he loves me, he loves me not”, την ποιητική και τη μεταφυσική διάσταση του άνθους με μια νατουραλιστική ευκρίνεια, η οποία «διανθίζεται» από ένα μαγικό, σουρεαλιστικό «κεντημένο» διάκοσμο, περνώντας από το ίδιο το αντικείμενο προς θέαση στη ψευδαισθητική του αναπαράσταση.
Η ζωγραφική πράξη φανερώνει ξεκάθαρα τις ανατροπές των καθιερωμένων συμβάσεων και της αστικής αντίληψης για τα λουλούδια καθώς και τις μικροαστικές αξίες που αποδίδονται σε αυτά. Οι φορμαλιστικές, design διαστάσεις που παίρνουν τα στοιχεία της φύσης, «το άνθος», «ο μίσχος», «ο καρπός» προδίδει τη διάθεση του δημιουργού για σαρκασμό όσον αφορά την ιστορική επανάληψη της βίας και της καταστροφής, της εξολόθρευσης της φύσης από τον ίδιο τον άνθρωπο. Η ζωγραφική επιφάνεια γίνεται ο πολυδιάστατος χώρος όπου διαδραματίζονται διάφορες πράξεις. Φανερές και κρυφές μορφές στο ίδιο οπτικό πλαίσιο αποτελούν πρωταγωνιστές μιας ήπιας –εκ πρώτης όψεως – εικόνας η οποία σε μία δεύτερη, πιο οικεία επαφή και σχέση, γίνεται ένα σημαίνον σύστημα μέσα στο οποίο κινείται ο θεατής για να εμπλακεί σε ένα σκηνικό όπου διαδραματίζεται μία πράξη, θεατρικά σκηνοθετημένη, σχεδόν τραγική σε ό,τι αφορά τη σύγχρονη πλοκή της σχέσης ανθρώπου – φύσης. Ομορφιά; Διακόσμηση; Ελεγειακά, λυρικά σημεία του τοπίου ή παλμοί τρόμου; Πρόκειται εντέλει για μία αποσπασματική αφήγηση η οποία μπορεί να προδίδει πανικό μέσα από διακριτικά σημάδια φθοράς, σχηματοποίησης και εφιαλτικών αλληλουχιών.
Από τους αρχαίους χρόνους οι νατουραλιστικές εικόνες της φύσης, οι εικόνες των λουλουδιών προικίστηκαν με συμβολικές ιδιότητες, και κάθε αρχέγονο φυτό απελευθερώθηκε από το φυσικό προκαθορισμό της βιωμένης ύλης και μεταφέρθηκε στη συμβολική σφαίρα του «αιωνίως γίγνεσθαι» .
Ορμώμενος από την ιστορία της «αστικοποίησης» της φύσης στη συνέχεια, της υποδούλωσης των καρπών αυτής από τον άνθρωπο, περιπλέκει καταστάσεις που μεταδίδουν την ψευδολογία γύρω από την αθωότητα του λουλουδιού. Μία πολύ σημαντική ιστορία -η ιστορία της τουλίπας του τότε σπάνιου φυτού που εισάγεται στην Ολλανδική κοινωνία τον 17ο αιώνα και γίνεται το απόλυτο είδος πολυτελείας οδηγώντας τις αστικές, εμπορικές τάξεις στην τουλιπομανία, στη μαζική μανία προς απόκτηση του πολυπόθητου εμβλήματος ισχύος και ομορφιάς, αποτελεί το κίνητρο του καλλιτέχνη για την εξέταση της ύπαρξης της φύσης σε αντιπαραβολή με ανθρώπινες καταστάσεις.
Η συμβολική φύση των λουλουδιών και η εδραίωση της νεκρής φύσης ως παράδοση στην ιστορία της τέχνης του δυτικού πολιτισμού από το Μεσαίωνα και μετέπειτα, ορίζεται από τις παραμέτρους των δύο αξόνων πολιτικής και θρησκείας. Και με την άνοδο του εμπορίου στην Ολλανδία στα μέσα του 17ου αιώνα τα λουλούδια αποτέλεσαν σύμβολα εξουσίας καθώς και μελαγχολικά ίχνη της σχέσης ζωής και θανάτου.
Στο project ‘he loves me, he loves me not’ o Νίκος Παπαδόπουλος περιπλέκει τις σχέσεις συμβολισμών που διαμορφώθηκαν την περίοδο του Μπαρόκ στην Ολλανδία. Με την ικανότητα της φαντασίας να παίζει με τα σύμβολα της καταναλωτικής κοινωνίας, με τις κατασκευαστικές αναλογίες του μηχανιστικού σχεδίου, με την κοινή ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων εις βάρος της φύσης, με τις εντυπώσεις των ανθρωπίνων ονείρων που δημιουργεί το φυσικό περιβάλλον γύρω μας, συναρμολογεί «τόπους» παραμυθίας, εξειδικευμένες συνθέσεις οι οποίες διαλύουν με σκωπτική διάθεση την αντίληψη της ομορφιάς της φύσης στη συγχρονικότητα. Εξετάζει αναλυτικά τη σχέση της εξουσίας με τη φύση, (την κατά Καρούζο «ομοίωση» μαζί της) αλλά και την σύγκρουση με αυτήν και την πραγματική ελευθερία που αναζητά ο άνθρωπος πάντα σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον. Σύμφωνα με τον Γάλλο ανθρωπολόγο Claude Levi-Strauss κάθε κοινωνία διαχωρίζει τον πολιτισμό από τη φύση μέσα από τους υπάρχοντες φιλοσοφικούς, ηθικούς και αισθητικούς κώδικες οι οποίοι την πλαισιώνουν. Και με οδηγό τους συγκλίνοντες κανόνες ορίζει τη συλλογική της αντίληψη ως προς τη δυναμική της φύσης στην κοινωνία και τις σχέσεις εξουσίας πάνω στην τελευταία.
Oι υβριδικές εγκαταστάσεις του Νίκου Παπαδόπουλου, φαντάζουν ως εννοιολογικές σπουδές πάνω στο καίριο ερώτημα που αφορά τη ριζοσπαστική εξέλιξη της φύσης χάρη στην ανθρώπινη και τεχνολογική παρεμβολή και τη δημιουργία της νέας υβριδικής γενετικής τεχνολογίας. Η λεπτεπίλεπτη τεχνική του detailed edge cutting και το απρόσμενο και απροσδόκητο στοιχείο που αναδεικνύεται μέσω του λεπτομερούς σχεδιασμού δημιουργούν την αίσθηση της παγίδευσης της πραγματικότητας, μέσα από την οποία συντίθεται αυτόματα το νατουραλιστικό ομοίωμά της.
Τελικά μήπως τα άνθη και το φαντασιακό περιβάλλον γύρω τους, μαζί με τους ήρωες και τους αντι-ήρωες που προσομοιώνονται μαζί τους και τους θεατές που τα μυρίζουν, τα χαϊδεύουν, τα θαυμάζουν, αποτελούν τη σκηνογραφία της αναπαραγωγής της πραγματικότητας, μιας κατάστασης στην οποία θάλλουν μόνο παράγωγα της φύσης; Ορίζεται το όλο «φυσικοποιημένο» εγχείρημα από ένα λεπτομερή, ψυχωτικό νατουραλισμό ο οποίος ορίζει την αστική αντίληψη περί φυσικού περιβάλλοντος. Προδίδει τον αστικό συλλογισμό που αφορά την διακοσμητική διάσταση της χλωρίδας με τη δύναμη να της κλέβει κάποιες πτυχές της για να την ταξιδέψει λάγνα και φιλόδοξα στον επίπλαστο κόσμο του λυρισμού, της ποίησης και της ομορφιάς μέσω της φυσικής δημιουργίας.Εννοιολογικά ανοίγεται ένας διάλογος για τη χρήση των μοτίβων και τις αλληλεπιδράσεις αυτών στο πέρασμα των πολιτισμών.Εξετάζοντας την ιστορικότητα της εικονογράφησης των λουλουδιών όπως ο μανδραγόρας, η τουλίπα, ασκείται μέσα από ένα «κέντημα», μέσα από την ίδια τη δύναμη του διακοσμητικού σχεδίου και της γλώσσας του design, αμείλικτη κριτική στη brutal πραγματικότητα της προσφοράς – ζήτησης όσον αφορά το «προϊόν» που ονομάζεται βλάστηση, λουλούδι, ζωή, φύση.
Το “he loves me he love me not”, δηλώνει κριτική διάσταση πέρα από την αναπαράσταση και μέσα από τον ψυχαναγκασμό της επανάληψης, τη χειρουργική ακρίβεια στο συνδυασμό των weaving patterns και της σχεδιαστικής γραφής και την απουσία κάθε στερεοτυπικού συμβολικού ερείσματος που να προστατεύει την ιστορία της «νεκρής φύσης» στην τέχνη, γίνεται το καθοδηγητικό νήμα του ερωτήματος, «ως που μπορεί να φτάσει η ενορμητική εξουσία του ανθρώπου πάνω στο άνθος;”
Μαργαρίτα Καταγά
Ιστορικός Τέχνης
