Η έκθεση αποτέλεσε καρπό έρευνας οκτώ ετών και παρουσίασε τις αλλαγές του τοπίου στο λόφο Φιλοπάππου ή την «Πόλη των Βράχων», όπως ονομαζόταν παλαιότερα. Η έρευνα ακολούθησε τις αρχαιολογικές ανασκαφικές μεθόδους, βασισμένες όμως όχι στην αξίνα, αλλά στα ταξίδια των φυτών που «κατοικούν» σήμερα στον λόφο.
Η έκθεση αποτέλεσε καρπό έρευνας οκτώ ετών και παρουσίασε τις αλλαγές του τοπίου στο λόφο Φιλοπάππου ή την «Πόλη των Βράχων», όπως ονομαζόταν παλαιότερα. Η έρευνα ακολούθησε τις αρχαιολογικές ανασκαφικές μεθόδους, βασισμένες όμως όχι στην αξίνα, αλλά στα ταξίδια των φυτών που «κατοικούν» σήμερα στον λόφο.
Οι καθημερινοί περίπατοι μου με τον σκύλο μου έδωσαν το έναυσμα για την αναζήτηση αυτή, που μετουσιώθηκε αργότερα σε διεπιστημονικό εικαστικό εγχείρημα, στο οποίο συνέβαλαν με τις γνώσεις τους βοτανικοί, αρχαιολόγοι και θεωρητικοί. Το όλο εγχείρημα οριοθετείται χρονικά με αφετηρία την ανακάλυψη της Αμερικής και κατάληξη τη σημερινή εικόνα του λόφου —αφενός η ανακάλυψη της Αμερικής επισημαίνεται επειδή, όταν ανακαλύφθηκαν εκεί νέα είδη φυτών και ζώων, άρχισε να επαναπροσδιορίζεται η απεικόνιση του Κήπου της Εδέμ· και αφετέρου η σημερινή εικόνα του λόφου, καθώς παρουσιάζει έντονα τα χαρακτηριστικά ενός κήπου, όπου το αυτονόητο του τοπίου ανατρέπεται, αποκαλύπτοντας ότι ποτέ δεν ήταν ίδιο.
Το αρχειακό υλικό της έρευνας, σχέδια κι εγκαταστάσεις, συνδιαλέγονται μεταξύ τους για να «εμφυτεύσουν» στον θεατή έννοιες και πολιτικές σχετικές με την παγκοσμιοποίηση, η οποία, σε αυτό το πλαίσιο, φωτίζεται με τις μετακινήσεις και μεταφορές των φυτών.
Δημιούργησα αρχικά ένα «βιβλίο καλλιτέχνη» (artist’s book) για να εικονογραφήσω τη βιβλιογραφική εργαλειοθήκη που χρησιμοποίησα, ενώ στη συνέχεια ανέπτυξα επιτοίχιες και τρισδιάστατες ανασυνθέσεις αυτού του υλικού. Oι συνθέσεις αυτές συγκροτούν μια ποιητική αναπαράσταση της διαχρονικής παγκόσμιας πολιτικής του ανθρώπου απέναντι στη χλωρίδα.
Η έκθεση παρουσιάστηκε αρχικά στην Αθήνα σε δυο διαφορετικούς χώρους. Στο Μέγαρο Εϋνάρδου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) και στο Αναπαυτήριο του Πικιώνη (λόφος Φιλοπάππου) το 2018.
Στο Αναπαυτήριο με τον υπότιτλο: Flora Filopappou: ένα ταξίδι από την πόλη των βράχων στον κήπο, In situ / Επί τόπου η έκθεση δημιούργησε μια γέφυρα μεταξύ του πραγματικού τόπου της έρευνας (λόφος Φιλοπάππου) και του εκθεσιακού χώρου του ΜΙΕΤ. Ο θεατής, για να δει την έκθεση, μπορούσε να περιδιαβεί ο ίδιος στο λόφο, να περπατήσει στα μονοπάτια του Πικιώνη έως το μνημείο, αλλά και να δει το εικαστικό υλικό της έρευνας που προέκυψε και παρουσιαζόταν στο Μέγαρο Εϋνάρδου, καθώς οι δύο εκθέσεις λειτουργούσαν παράλληλα. H έκθεση Flora Filopappou: ένα ταξίδι από την πόλη των βράχων στον κήπο – In situ / Επί τόπου όμως αυτονομήθηκε, ενεργοποιώντας το Αναπαυτήριο Πικιώνη σε σχέση με το τοπίο του λόφου.
Τόσο στο «βιβλίο καλλιτέχνη» όσο και στα επιτοίχια σχέδια, με εργαλείο το πενάκι ή το μολύβι, δημιουργώ λεπτομερείς απεικονίσεις τελεία προς τελεία, δίνοντας την αίσθηση ενός σύγχρονου πουαντιγισμού. Η τελεία μου μιμείται τον κόκκο του φωτογραφικού φιλμ, το ψηφιακό πίξελ ή την ακίδα του εκτυπωτή, αντιπαραθέτοντας στις μηχανικές διαδικασίες τη λειτουργία του ίδιου του χεριού μου —μια επίμονη χειρωναξία που παραπέμπει στη διαδικασία του διαλογισμού. Μέσω αυτής της ιδιαίτερης σχεδιαστικής πρακτικής, μετασχηματίζω τα φυσικά αντικείμενα σε εικόνες, μεταφέροντας στο χαρτί τα στοιχεία που ο ίδιος επιλέγω και θεωρώ σημαντικά. Η χρήση του κενού χώρου δεν είναι τυχαία, αλλά λειτουργεί σαν φυσική πηγή φωτός που λούζει τα έργα, καθιστώντας τα σχεδόν αυτόφωτα.
Την επιστημονική επιμέλεια της έκθεσης είχε η Φαίη Ζήκα.
Νίκος Παπαδόπουλος
